donderdag 22 december 2022

Kalfjes voor kinderen - microkrediet wordt mini-ontwikkelings-fonds

Het was 2001. Het woord “microkrediet” bestond nog niet voor het grote publiek. Ik deed een maand vrijwilligerswerk in Zuid India, iets met studiefinanciering voor vrouwen. Dezelfde stichting had een neven-project om schooluitval onder meisjes te verminderen. Meisjes in arme gezinnen werden vaak thuisgehouden omdat ze in het huishouden moesten helpen of op het land werken. Zo’n gezin kreeg geld om een koe plus kalf te kopen. Op voorwaarde dat de dochter naar school ging. De melk die de koe opleverde, compenseerde het inkomensverlies. Als het kalf groot was kon het verkocht worden en de lening terugbetaald.

Op een dag ging ik mee op huisbezoek bij een gezin dat deelnam aan het kalfjes-programma. Na schooltijd, zodat we ook de dochter konden spreken. Achter op de motor bij een lokale medewerker reden we het dorpje in. Armoedige huisjes, onverharde straten, geen straatverlichting, geen water, geen riolering. Bij een huisje met muren van gewoven palmbladeren stopten we. Priya had haar schooluniform nog aan, en de haren in twee vlechten opgestoken met een bloem er in. Ze was een enthousiaste vrolijke meid met een stralende lach, die trots de koe en het kalf liet zien. De koe werd net gemolken. Of ik een bekertje verse melk wilde? Ik wist toen nog niet dat je die beter eerst kon koken. Zo lauw van de koe en heel romig was het wel een bijzondere sensatie.

Intussen werd gecontroleerd of het veevoer en de verzekering op orde waren. De ouders waren veel schuchterder maar vertelden erg blij te zijn met de extraatjes voor het gezin die ze uit de verkoop van de melk konden betalen.

Het is 2022. Het woord “microkrediet” is in India de facto verboden. In de tussenliggende jaren is de stichting waar ik toen voor werkte flink geprofessionaliseerd. Er worden nu allerléi projecten gefinancierd, juist ook om kleine bedrijfjes op te starten. Tot voor kort heette dit allemaal “microkrediet”. Maar nu niet meer. India heeft een nieuwe regel uitgevaardigd dat wie dat woord gebruikt in folders en op websites, aangemerkt wordt als een bank van lening. Dan moet je belasting gaan betalen en val je onder strenger toezicht. En daarvoor is deze stichting toch nog een maatje te klein. Gelukkig gaat het werk onder een andere naam gewoon door: mini-ontwikkelings-fonds.

---

Inzending voor Oikocredit verhalen wedstrijd met als thema "microkrediet", december 2022.

zondag 18 december 2022

WK2022, WK-Qatar, Een culinaire wereldreis

De food challenge: In vervolg op WK2014 en Euro2020(*) eten we iedere dag een gerecht uit een land dat die dag speelt.

(*) Euro2020 Lees onze culinaire rondreis nog eens door: https://waterlilyunlimited.blogspot.com/2021/07/euro2020-een-culinaire-reis-langs-de-ek.html

In de poule-fase zijn alle gerechten veganistisch. In de knock-out-fase deels veganistisch en deels vegetarisch.

WK2022 Speelschema en uitslagen


De poule-fase

Qatar

Speeldag 1/23. Qatar- Equador 0-2

Het begon vandaag goed met een heerlijke Qatari rijstschotel: Vegetarian Paneer Machboos. Door de paneer te vervangen door tofu is het zelfs een vegan maaltijd geworden. Het Qatari eten is beter dan het Qatari voetbal 🙂

https://varadaskitchen.blogspot.com/2014/09/vegetarian-paneer-machboos.html

Geserveerd met pittige rode kool.

https://www.bbcgoodfood.com/recipes/sticky-spiced-red-cabbage

Senegal

Speeldag 2/23. Senegal – Nederland 0-2

20 jaar geleden was ik een week in Senegal. Een van de dingen die me goed is bijgebleven, is hoe leeg het binnenland was. Veel zand en doornstruiken. Op de eerste dag aten we cous-cous, de tweede dag stew.

Vandaag aten we Senegalese stew met cous-cous. Omdat we als kool “rode kool” gekozen hadden, zagen we halverwege de bereiding een felle kleur, maar tegen het eind juist wat vaags.
https://recipes.fandom.com/wiki/Senegal_Stew_with_Millet 

Saoedi-Arabië

Speeldag 3/23. Argentinië - Saoedi-Arabië 1-2

Een feestje in Saoedi-Arabië, maar misschien was het opzet van Argentinië om Nederland te ontlopen in de kwartfinale.

In Saoedi-Arabië heb ik nauwelijks voet aan de grond gezet. Of misschien wel helemaal niet, want tijdens de tussenlanding in Jeddah moesten we in het vliegtuig blijven. We waren onderweg van Jemen naar Nederland. Er stapte een grote groep bedevaartgangers in, gekleed in lange witte gewaden, met als cabine-bagage grote jerrycans heilig water. En ze praatten plat Vlaams (een hint voor wat we morgen eten).

Vandaag eten we Kabsa, het nationale gerecht in Saoedi-Arabië, en misschien wel in alle landen op het Arabisch schiereiland. Het is populair tot in de Negev woestijn, zuid Iran en de Malabar kust van India.

Kasba is een eenpansgerecht waar vlees, groente en rijst in een boullion of tomatensaus gaar worden gekookt. Wij eten een veganistische versie met tofu.

België

Speeldag 4/23. België – Canada 1-0

België… daar ben ik zo vaak geweest dat het niet meer te tellen is. De laatste keer was naar Luik, waar we o.a. het station van Calatrava en een kerstmarkt bezochten. Bij zulke winterse taferelen ben je blij dat erwtensoep óók in België populair is. En met eigen kruiden-melange, getuige deze website.

https://kruidenwijs.be/hoe-erwtensoep-kruiden/

Ghana  

Speeldag 5/23. Portugal - Ghana 3-2

Vandaag eten we een stevige gevulde Ghanese pinda soep.


Ecuador 

Speeldag 6/23. Nederland - Ecuador 

In Ecuador ben ik nooit geweest, maar uit de buurlanden heb ik toch een idee van de ijle lucht van de Andes-hoogvlaktes en de drukkende Amazone-valleien. Vandaag eten we een gerecht uit de derde geografische zone: de kuststrook. Vis in kokossaus. Uiteraard bestaat onze vis uit tofu.

Geserveerd met rijst en heuse Ecuadorese bakbanaan.

https://www.laylita.com/recipes/pescado-encocado-or-fish-with-coconut-sauce/


Australië

Speeldag 7/23. Tunesië – Australië 0-1

Een “veggy burger” is al jaren een bekend verschijnsel. Maar ik weet nog hoe anders dat was, 30 jaar geleden. Mijn allereerste veggie burger was in Cairns, #Australië. In een soort patat-kraam, je zou het nu een food truck noemen, stonden twee van gezondheid blozende Engelse meiden. Ze maakten macro-biologische vegetarische snacks, en die burger smaakte uitstekend na een dag op zee (koraalrif!).

Vandaag halen we onze veggy burger bij Rafael / Eatopia, onze favoriete snackbar.  https://waterlilyunlimited.blogspot.com/2017/07/bos-en-lommer-7-van-de-eufraat-naar-de.html

Geserveerd met patat en salade.

Marokko

Speeldag 8/23. België – Marokko 0-2

45 jaar geleden was ik in Marokko, oa een paar weken in de kustplaats Essaouira. Uit mijn dagboek:
“Er was een sfeervol haventje, waar 's ochtends de vissersvloot binnenliep, en je verse, op houtskool gegrilde vis kon krijgen met brood en een schijfje citroen.”

Vandaag eten we couscous-schotel met dadels en vijgen, gegrilde zoete aardappel en limoen-vis-saus. De vis-saus is uiteraard zonder vis, maar een saus die  ook bij vis zou passen.

https://waterlilyunlimited.blogspot.com/2017/11/reisblog-40-jaar-later-44-marokko-in-je.html

Zuid-Korea

Speeldag 9/23. Zuid-Korea – Ghana 2-3

22 jaar geleden was ik in Zuid Korea. Toen bepaald geen gemakkelijk land om te bereizen. Met engels kon je nauwelijks terecht, vegetarisch eten was nauwelijks te vinden, en als het er was smaakte alles naar de beruchte “kimchi”. Pizza en instant noodles sleepten me erdoorheen.

Voor vandaag vonden we een recept voor “yachaejeon”, een hartige Koreaanse groente-pannenkoek. Zonder “kimchi”.

https://www.maangchi.com/recipe/yachaejeon

Qatar

Speeldag 10/23. Nederland – Qatar 2-0

Vijf jaar geleden waren we een paar dagen in Qatar. Twee citaten uit mijn blogje van toen:
“Als ik de FIFA was, zou ik me zorgen maken over het WK 2022.”
“Vegetarisch eten in het Midden-Oosten betekent al gauw Indiaas of Libanees fast food.”

Vandaag een Libanese cake bij de koffie

En dat blogje waar die citaten uit komen:

https://waterlilyunlimited.blogspot.com/2018/01/india-nieuwsbrief-jaargang-2018.html

Argentinië

Speeldag 11/23. Polen – Argentinië 0-2

24 jaar geleden was ik in Argentinië. Ik kwam het land binnen in het uiterste noorden en verliet het 5000 km verderop in het bijna uiterste zuiden. Ik geloof dat het een Argentijnse was die me vertelde: “Er wordt wel eens gezegd dat voetbal een zaak van leven en dood is. Dat is niet waar. Het is veel belangrijker dan dat.”

Vegetarisch eten was er in niet in overvloed. Pas in Madrid hebben we de “empanadas Argentinas” leren kennen.

https://immigrantstable.com/authentic-argentinian-vegetarian-empanadas-three-ways-vvegan/




Japan

Japan - Spanje 2-1

In Japan ben ik nooit geweest, maar in Amsterdam zie je soms lange rijen oost-aziaten staan voor de Ramen-fast-food-shops. De zelfgemaakte smaakte vandaag ook uitstekend!

https://minimalistbaker.com/easy-vegan-ramen/


Uruguay

Ghana – Uruguay 0-2

In Uruguay ben ik nooit geweest, maar ik heb het aan de overkant van de baai zien liggen toen ik in Buenos Aires een uurtje over had bij de overstap van de ene binnenlandse vlucht op de andere.

In Argentinië en Uruguay wonen heel veel mensen van Italiaanse afkomst (zoals je ziet aan de naam van bv aanvoerder Cavani). Daarom is het niet vreemd dat pasta puttanesca een nationaal gerecht in Uruguay is.

https://kitchenconfidante.com/vegetarian-pasta-puttanesca




De knock-out-fase

Verenigde Staten van Amerika

Speeldag 14/23. Nederland – USA 3-1

Lang geleden was ik voor mijn werk in Amerika. De medewerkers van het KLM-kantoor dat we bezochten, namen ons voor de lunch mee naar een heuse diner voor American Pancakes. Grote stapels dikke pannenkoekjes met veel fruit en slagroom. Dat is mijn beste culinaire herinnering aan Amerika.

Om ze zelf te maken gebruik je extra baksoda, karnemelk of wat citroensap, en flink minder water.


Engeland

Speeldag 15/23. Engeland – Senegal 3-0

Traditioneel Engels eten is bepaald geen culinair hoogstandje. Maar modernere, vegetarische versies van oude gerechten kunnen dan toch ineens heel goed uitvallen. Zoals deze “shepherd’s pie”, die blijde gezichten opleverde!

https://www.bbc.co.uk/food/recipes/vegetarian_shepherds_pie_73637 


Kroatië

Speeldag 16/23. Japan – Kroatië 1-1

Hoe mooi de oude binnenstad van Dubrovnik ook is, eigenlijk herinner ik me meer van de grensovergangen van/naar #Kroatië. M.n. terug de EU in moest er lang gewacht en veel gecontroleerd worden bij een paar wachthokjes in een verder leeg gebied.

Vandaag hebben we hartige Kroatische koekjes bij de koffie. Erg lekker. Tips bij dit recept: gebruik bv Violife ipv boter, en verdubbel de hoeveelheden kruiden.

https://www.chasingthedonkey.com/croatian-medenjaci-recipe/ 

Spanje

Speeldag 17/23. Marokko – Spanje 0-0  

Wij eten “patatas a la pobre”, ofwel arme-lui’s aardappelen. Als je geen geld meer hebt om iets in de winkel te kopen, heb je toch altijd nog wel ergens in de kelder een ui en een paar aardappelen, en pluk je ergens een paprika. Daarmee zet je dit verrassend lekkere gerecht op tafel.

https://www.espanje.nl/spaans-recept-patatas-a-lo-pobre/

Als bijgerecht rode kool. De lekkerste rode kool ooit hebben we in Fuengirola gegeten, bij een Fins(!?) vegetarisch buffet-restaurant.

https://www.okokorecepten.nl/recept/groenten/rodekool/rodekool-appel-kaneel-rozijnen 


Argentinië

Speeldag 18/23. Kwartfinale Nederland – Argentinië 2-2

Een nieuwe aflevering van een klassieker. In 1978 was het de finale. In 2014 was het de halve finale. Maar de kwartfinale van 1998 is me het beste bijgebleven. Ik zag in een klein Indiaas stadje hoe Dennis Bergkamp het Nederlands elftal en een Indiaas huwelijk redde (*).

Mijn eerste dag in Argentinië (1998) was ik verrast hoeveel moderner en ontwikkelder het was dan Bolivia, waar ik net vandaan kwam. Maar vegetarisch eten viel die dag niet mee. Het enige vegetarische restaurant van Jujuy was alleen voor de lunch open, en de Argentijnen aten niet om deze tijd (7u), dus het was niet te zien welke café's ook eten serveerden. Uiteindelijk ging ik naar een veredelde snackbar. Welke pizza is zonder vlees? Deze is met 'zebozzo'. Inderdaad, de 'll' spraken ze als 'z' uit en het was onverstaanbaar. Maar goed, er zat inderdaad erg veel ui op die pilla en het pilsje erbij smaakte ook prima.

Vandaag eten we ook pizza cebollo, maar op de andere helft doen we o.a. paprika, kappertjes en geitenkaas.

(*) https://waterlilyunlimited.blogspot.com/2022/11/hoe-dennis-bergkamp-het-nederlands.html

Engeland

Speeldag 19/23. Kwartfinale Engeland – Frankrijk 1-2

In Londen ben ik een aantal keer overgestapt op weg naar India. Als je overstapt in Londen is het eerste wat opvalt als je uit een raampje van je vliegtuig of de transferbus naar het platform kijkt, dat de hele operatie wordt uitgevoerd door Zuid-Aziaten. Nagenoeg iedereen heeft een Indiaas of Pakistaans voorkomen.

Zoals Nederland decenia lang “Chin.Ind. Restaurants” had als meest exotisch eten, zo waren dat in Londen de Indiase en Pakistaanse restaurant. Van heel eenvoudige tentjes tot toprestaurants. Wij eten vandaag dus Indiaas: Murgh Makhani of “butter chicken”. Maar dan een geheel vegan variant. Een heerlijke romige saus met zelfgemaakte seitan.

https://bitofthegoodstuff.com/2019/03/butter-chicken-vegan-style/


Kroatië

Speeldag 20/23. Halve finale Argentinië – Kroatië 3-0

Net als in Argentinië, heb ik in Kroatië meer dan eens pizza gegeten om de vlezige keuken te ontwijken. Maar als ik Istrian frittata was tegengekomen, had ik dat wel geprobeerd. Wij maken dit groente-ei-gerecht in cup-cake-vorm.

Frankrijk

Speeldag 21/23. Halve finale Frankrijk – Marokko 2-0

Culinair gezien ben ik nooit enthousiast geweest over Frankrijk. Maar de laatste keer dat ik er was, zat het mee. Met de trein onderweg van Amsterdam naar Hondarribia in Baskenland (een gemakkelijkere reis dan je misschien zou denken) hadden we een overstap op Gare Montparnasse. Daar was een take-away die poké bowls had. En zo hadden we een lekkere lunch terwijl we door het glooiende Franse platteland raasden met de TGV.

Vandaag hadden we ook een poké bowl lunch. In een Amsterdamse lunchroom terwijl de toeristen voorbij wandelden.

Marokko

Speeldag 21/23. Halve finale Frankrijk – Marokko 2-0

Deze Marokkaanse linzensoep is een klassieker, Niet alleen omdat het een gemakkelijk en voedzaam gerecht is voor iedere gelegenheid. Ook omdat in het Marokkaans-Arabisch de naam van deze soep/stew en het woord voor linzen hetzelfde is (عدس). Ofwel: dit is de oervorm waarin je linzen consumeert. En laat men in Algerije nou net hetzelfde recept gebruiken…

https://mymoorishplate.com/authentic-moroccan-lentil-soup/

Kroatië

Speeldag 22/23. Kleine finale Marokko – Kroatië 1-2

Kroatië heeft vanzelfsprekend veel geërfd van het voormalige Joegoeslavië, maar niet het imago dat er veel goulash en paprika gegeten wordt. Toch kiezen we vandaag voor gevulde parika’s, een vega versie van dit recept:

https://foodblabla.nl/gevulde-paprikas-uit-kroatie/


Frankrijk

Speeldag 23/23. Finale Frankrijk – Argentinië 3-3

Een authentiek Frans diner in vega versie is niet zo gemakkelijk. Maar gelukkig heeft Frankrijk ook een rijke patisserie-traditie. We sluiten de WK #FoodChallenge dan ook af met een ovenheerlijke tarte au chocolat.

We gebruiken het recept voor chocolade-hazelnoot-pralinétaart uit het boek “Taart ende Koeck”

https://www.maartjeborst.nl/shop/