Nederlandstalige blogs

vrijdag 8 april 2022

De geschiedenis van Oekraïne in grote stappen (deel 3 en 4)

In deel 1 en deel 2 hebben we gezien hoe de Vikingen een rijk stichtten dat later uiteenviel in Poolse, Litouwse en Moskovitische invloedssferen.

Deel 3. Kozakkenrijk, chaos en verdeling (17e / 18e eeuw)

In het open steppegebied in het zuidoosten van Oekraïne wonen de Kozakken. In 1654 rebelleren zij tegen de Poolse overheersers. Hiervoor hebben ze wel hulp nodig, en die krijgen ze van de tsaar uit Moskou.

Eind 17e eeuw, begin 18e eeuw is het zo’n chaos in de regio dat deze periode omschreven wordt als ‘the ruin’. Russen, Polen, Litouwers en zelfs Zweden komen er vechten. Er zijn hongersnoden, het is koud (het is de eeuw van de ‘kleine ijstijd’).

In 1686 werd in het ‘Verdrag van de Eeuwige Vrede’ het gebied ten oosten van de Dnjepr toegekend aan Rusland, en ten westen aan de Pools-Litouwse Gemenebest. Maar begin achttiende eeuw wordt er alweer gevochten, tot tsaar Peter de Grote de Zweden verslaat in 1708 en Oekraïne grotendeels in Russische handen valt.

In 1783 annexeert Catharina de Grote de Krim (tot dan een Turks/Ottomaanse regio) en noemt het “Nieuw Rusland”. Ze stuurt er veel Russen naartoe om zich daar te vestigen. In deze periode begint ook de industrialisatie van de Donbas regio in het oostelijk deel van Oekraïne. Ook hier komen veel Russen op af.

Het westen van Oekraïne (waar ook Lviv ligt) maakt ondertussen deel uit van het Habsburgse rijk, bestuurd vanuit Oostenrijk.

Historische plaatsen en moderne landsgrenzen


Deel 4. Oekraïens nationalisme en moderne verschrikkingen (19e/20e eeuw)

Zoals overal in Europa begint in Oekraïne eind achttiende eeuw het nationalisme op te komen, het ontdekken van de eigen identiteit van groepen die onderdeel uitmaken van de grote rijken. In deze tijd beginnen Oekraïeners zichzelf zo te noemen, in plaats van het tot dan toe gebruikelijke “Rutheniërs” waar nog de verwijzing naar “Rus” in zit.  In 1876 vindt de tsaar het nodig om schrijven in het Oekraïens te verbieden. De schrijvers vluchten naar Lviv, dat  onder het Habsburgse rijk valt. Vluchten naar Lviv heeft een lange traditie.

De eerste wereldoorlog en in haar kielzog de communistische revolutie brengt weer veel onrust en ellende naar de regio. De Russen verdrijven de Habsburgers uit Lviv, maar na 1917 worden de Russen weer verdreven. Tussen 1917 en 1922 is het totale chaos, waarbij Kiev in een periode van twee jaar 16(!) keer in andere handen valt.

Uiteindelijk wordt Oekraïne onderdeel van de Sovjet Unie. In de jaren dertig lijdt het verschrikkelijk onder Stalin’s terreur. Deze veroorzaakt een afschuwelijke hongersnood, bekend als de Holodomor, waarbij miljoenen Oekraïeners omkomen. 

Als Hitler in 1941 de Sovjet Unie binnenvalt, vinden de meeste gevechten op Oekraïens grondgebied plaats. 7 miljoen Oekraïners komen om, 10 miljoen moeten er vluchten.

In de jaren 80 komt het nationalisme in Oekraine steeds meer op en als de Sovjet Unie uiteenvalt, wordt Oekraïne weer een onafhankelijke staat. In een verdrag in 1994 (Memorandum van Boedapest) geven ze hun kernwapens op, in ruil voor eerbiediging van de soevereiniteit en territoriale integriteit. Medeondertekenaars zijn de Verenigde Staten, Groot Brittanië en… de Russische Federatie….

 

 <EvdV>

Meer:

Meer blogs van Lily over Oekraine

Bronnen:

·      Podcast The rest is history 155. Ukraine and Russia 

·      The Guardian 

·      Wikipedia

Geen opmerkingen:

Een reactie posten