Spanje, Aragón, Alcazaba (#8)

Van de tien Alcazaba’s die er bestaan, ligt er één in Syrië, acht in zuid Spanje en één in midden/noord Spanje. Afgelopen winter hebben we er twee in zuid-Spanje bezocht. In juni gingen we op “jacht” naar die in noord-Spanje – nogal in de middle of nowhere. Het zou nummer acht moeten worden.

Een Alcazaba is een Moorse citadel of ommuurd stukje stad. Het is zowel militair als residentieel. De naam komt van het Arabisch al-casebah (“rock the casbah”).

Zaragoza, Aragón

De reis per trein  ging via Baskenland en Zaragoza.

Aragón was ooit een klein koninkrijk dat in de 9^de eeuw ontstond in Jaca, aan de voet van de Pyreneeën, aan de rivier de Aragón. Op een gegeven moment heerste de koning van Aragón ook over delen van zuid Frankrijk en Italië, een soort tussenstap op weg naar de eenwording van allerlei Spaanse konkrijkjes. Nu is Aragón een autonome regio, met Zaragoza als hoofdstad.

Zaragoza is een grote stad met een klein historisch centrum. Het had een mondaine uitstraling, het was levendig en druk, en er was veel te zien. De Ebro, die het Iberisch schiereiland haar naam gaf, stroomde traag door de stad. Er was veel keus aan restaurants en terrasjes, en als je rustig aan deed waren de temperaturen tot 42 graden goed uit te houden.

Ebro in het avondlicht

De belangrijkste tijdperken waren vertegenwoordigd. Boven de grond was er nagenoeg niets over van de Romeinse tijd, maar door opgravingen de afgelopen decennia is er veel gevonden. We bekeken de fundamenten van het forum, met als meest interessante resten van de wateraanvoer (loden leidingen) en -afvoer: gootjes, kleine tunneltjes en grote riooltunnels die uitkwamen in de Ebro.

Romeinse rioleringen

Aljaferia is een legerplaats-tot-paleis-omgebouwd uit de Arabische tijd. Het was vaak verbouwd, een mengelmoes van stijlen, toen verwaarloosd en vervallen, en toen gerestaureerd en gemoderniseerd. Nu huist het parlement van Aragón er.

Aljaferia 

Aljaferia binnentuin in Moorse stijl

Er waren veel Mudejar kerken uit de katholieke tijd, als ook een gigantische kathedraal en een gigantische basiliek op 100 meter van elkaar.

Mudejar metselwerk aan de kathedraal

Molina de Aragón en Alcazaba #8

Molina de Aragón ligt, anders dan de naam doet vermoeden, net buiten Aragón. Ooit was het een Moors Taifa (koninkrijkje). Het dankt haar naam aan haar latere bevrijding van de Fransen door de koning van Aragón. Het ligt zó afgelegen dat we niet langer per trein konden reizen: een busrit van drie uur bracht ons er. Het landschap werd steeds leger en droger, maar nog steeds met veel wuivende graanvelden.

Molina is een oud stadje met een middeleeuws centrum. Smalle straatjes en talloze kerkjes, maar veel huizen waren in slechte staat. Toch hing er echt een sfeer van vroeger. Dat weekend was er een middeleeuws festival ter ere van de harmonieuze samenleving van katholieken, joden en islamieten. Er waren marktverkopers in middeleeuwse tenues, ridders met zwaarden en een Moorse buikdanseres.

Vanaf bijna ieder punt in het stadje zag je op de heuvel torens van wat ooit de alcazaba was, met muren die ooit het fort en het oude stadje omgaven. Er waren nog maar een paar originele Moorse stukjes over, maar een later katholiek kasteel op dezelfde fundamenten keek nog glorieus over de wijde omgeving uit.

Zoals het hoort bij een Alcazaba zijn er verschillende ringen, die in de tijd veranderden. Er was ooit een buitenmuur die ook het stadje omvatte. Een muur die de uitgebreide omvang van het fort omvatte. Een binnenring waarbinnen barakken lagen. En daar weer binnen het echte kasteel.

Een eerste wandeling om die “binnenring” heen was meteen een pittige tocht over steile geitenpaadjes, en vergde heel wat klauteren. Het middenterrein van het kasteel was leeg - de waterput / stepwell verraadde de originele Arabische bouwers. Je kon over de muren van toren naar toren lopen. Iedere toren had weer een ander uitzicht over de campo en over stukken kasteel onder je.

De ene ochtend bekeken we vooral het kasteel, de andere ochtend een iets verderop gelegen verdedigingstoren. Het was de lange reis helemaal waard en ik had mijn achtste alcazaba gezien!

Meer

Meer Spanje blogs.